- آیا به دنبال راهاندازی یک فروشگاه اینترنتی شبیه دیجی کالا هستید؟ کمی دست نگهدارید! احتمالاً بهتر است قبل از هر کاری، با مفهوم مارکت پلیس (Marketplace) یا بازار تجارت الکترونیک (E-Commerce Marketplace) آشنا شوید. این بازار اینترنتی، یک فروشگاه بزرگ است که در آن تعداد زیادی از فروشندگان و تولیدکنندگان میتوانند محصولات خود را به خریداران بفروشند. مارکت پلیس در حقیقت یک پلتفرم واسط است که فروشندگان مختلف را به خریداران متصل میکند؛ با این شرط که فروشندگان برای فروش محصولات خود در این بستر، درصدی از سود فروش خود را به صاحب مارکت پلیس بدهند. در حال حاضر این روش تجارت یکی از پرسودترین روشهای کسب درآمد اینترنتی به شمار میرود. از جمله نمونههای موفق مارکت پلیس میتوان به «آمازون» و «علی بابا» اشاره کرد. در این مقاله قرار است به طور کامل به این سؤال بپردازیم که مارکت پلیس چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟
سرفصل مطالب
معرفی مارکت پلیس؛ بازار تجارت الکترونیک
بهطورخلاصه، مارکت پلیس، نوعی از طراحی سایت فروشگاهی و سیستم چندفروشندگی آنلاین است که در آن فروشندگان میتوانند انواع محصولات خود را به فروش برسانند. مارکت پلیس میتواند فقط برای فروش نوع خاصی از محصولات یا طیف گسترده ای از کالاها طراحی شود؛ ولی به طور کلی معمولاً این پلتفرمها جایی برای فروش انواع محصولات مانند کتاب، لوازم خانگی، لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم دیجیتال و … هستند.
این بازار تجارت الکترونیک، به فروشندگان کمک میکند که با کمترین هزینه به جامعه بزرگی از مشتریان متصل شده و با آنها ارتباط بگیرند. از طرفی، خریداران نیز میتوانند با کمک مارکت پلیس، به مجموعهای از فروشندگان دسترسی داشته باشند و از بین آنها فروشنده دلخواه خود را انتخاب کنند.
راهاندازی یک مارکت پلیس میتواند هم برای صاحب آن و هم برای فروشندگان و خریداران مزایای زیادی داشته باشد. در ادامه علاوه بر معرفی ویژگیها و نحوه عملکرد مارکت پلیس، به بررسی کامل مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.
مارکت پلیس چگونه کار میکند؟
برای آشنایی با نحوه عملکرد مارکت پلیس، ابتدا بهتر است با مفهوم دراپ شیپینگ (Drop Shipping) آشنا شویم؛ زیرا مارکت پلیسها دقیقاً براساس مفهوم دراپ شیپینگ عمل میکنند.
دراپ شیپینگ یک روش فروش اینترنتی است که در آن فروشنده محصولات را مستقیماً از تامینکننده به مشتری ارسال میکند، بدون اینکه خودش آنها را موجود داشته باشد. در این روش، شرکت مارکت پلیس، نیازی به سرمایهگذاری برای خرید و نگهداری کالا ندارد و فقط باید تمرکز خود را بر روی بازاریابی و فروش قرار دهد. این روش یک راه جالب و خلاقانه برای کسب درآمد از طریق اینترنت است که مزایای زیادی دارد.
برای مثال، با راهاندازی یک مارکت پلیس (یک نمونه از کسبوکارهای دراپ شیپینگ)، شما میتوانید از طریق فروش محصولات تولیدکنندگان، سود قابل توجهی کسب کنید؛ بدون آنکه به انبار و فضایی برای نگهداری محصولات آنها نیاز داشته باشید. در حقیقت، سایت شما فقط واسط بین خریدار و فروشنده است. در این میان، مسئولیت حمل و نقل، نگهداری و تأمین کالا بر عهده فروشندگان است. با این تعریف، مارکت پلیس را میتوان یک اجماع از فروشندگان مختلف دانست که توسط شما در یک بازار بزرگ اینترنتی عضو و مدیریت شدهاند.
مزایای مارکت پلیس بهعنوان یک کسبوکار
در ادامه به بررسی مزایای راهاندازی یک مارکت پلیس برای صاحبان آن را بررسی خواهیم کرد.
راهاندازی یک کسبوکار با هزینه کم
یکی از مهمترین فواید راهاندازی یک مارکت پلیس، نیاز به سرمایه اولیه کمتر برای موجودی کالاهاست. در این روش شما نیازی ندارید که سرمایه کلانی برای تهیه محصولات یا نگهداری از آنها داشته باشید. بنابراین وقتی از مارکت پلیس صحبت میشود، اولین چیزی که به ذهن میرسد، عدم نیاز به سرمایه بالا است. این خصوصیت باعث شده است که این مدل کسبوکار برای افراد مختلف جذاب باشد. البته باید توجه داشت که خیلی از کسانی که در این حوزه فعال هستند، نمیتوانند به موفقیت مطلوب برسند و از طرفی تصور کم بودن نیاز سرمایه در مقابل هزینه های زیرساختی راه اندازی و تبلیغات نباید نادیده گرفته شود و مسیر پرچالشی را در بر دارد.
برای شروع مارکت پلیس در اولین قدم فقط کافی است که یک فروشگاه آنلاین راهاندازی کنید. به این معنا که تنها هزینهای که دارید مربوط به خرید یک وبسایت، دامنه و هاست است. به همین خاطر است که هزینه شروع این کار جذاب با بقیه مشاغل قابل مقایسه نیست. اما باید توجه کنید طراحی سایت چند فروشندگی بسیار گران تر از یک سایت فروشگاهی معمولی است. همچنین هزینه های تبلیغات که سایت شما به خوبی معرفی شود و اعتماد فروشندگان و خریداران را کسب کند قابل توجه است. پس خوب است بدانید که برای شروع چنین کسبوکاری به تجربه نیاز دارید. مشورت با افراد با تجربه در این حوزه میتواند شما را در رسیدن به این هدف و تبدیل بازدیدکنندگان سایت به مشتریان واقعی کمک کند.
عدم نیاز به انبارداری فیزیکی و نگهداری محصولات
یکی از جذابترین بخشهای بازار تجارت الکترونیک، عدم نیاز به انبارداری و زحمات نگهداری کالا است. از آنجا که شما فقط یک واسط هستید، بنابراین هیچ نیازی به تهیه و نگهداری کالا ندارید. وظیفه تأمین کالا، نگهداری و ارائه آن بر عهده فروشندگان (شرکتهای تولیدکننده یا عرضه کننده محصول) است. البته به تبع این امر شما نیاز به یک سیستم انبارداری پیشرفته برای مدیریت موجودی فروشندگان در سیستم چند فروشندگی خود خواهید داشت.
عدم مسئولیت کالا ناموجود
احتمالاً برای شما هم پیش آمده است که در مراجعه به یک مارکت پلیس مثل آمازون، با عدم موجودی کالا مواجه شدهاید. جالب است بدانید که مسئولیت عدم موجودی کالا بر عهده شرکت آمازون نیست و در حقیقت، این شرکت هیچ نگرانی از این بابت ندارد. در حقیقت، فروشندگان اصلی و تولیدکنندگان باید درباره تأمین کالا برنامهریزی کنند.
افزایش مشتریان
از آنجا که راهاندازی یک مارکت پلیس، نیازی به انبارداری، تأمین کالا و بسیاری از کارهای دیگر ندارد، تا حد زیادی در هزینهها صرفه جویی خواهد شد. به همین دلیل، میتوانید بخش زیادی از سرمایه خود را روی تبلیغات مارکت پلیس و جذب مشتریان بیشتر داشته باشید. از طرفی، وجود دهها برند و فروشنده در بازار تجارت الکترونیک شما باعث میشود که هزاران فروشنده به سایت شما سرازیر شوند.
درآمدزایی آسان
تا اینجا احتمالاً متوجه شدهاید که داشتن یک مارکت پلیس، یعنی یک کسب درآمد نسبتا راحت و جذاب! البته نقش واسطه در اغلب کسبوکارها زحمت بسیار کمتری نسبت به تولید کردن دارد و البته دردسرهای خاص خودش. در این کسبوکار نیز شما فقط از طریق تبلیغات و دریافت درصد کمیسیون از فروشندگان اصلی، کسب درآمد میکنید.
شفافیت در کسبوکار
آنلاین بودن مارکت پلیس و شفاف بودن قیمتها، تعداد محصولات، تعداد برندها و مشتریان به شما کمک میکند که یک کسبوکار شیشهای و شفاف داشته باشید؛ طوری که بتوانید تمام ابعاد کسب درآمد و منابع مالی خود را مدیریت کنید.
معایب مارکت پلیس بهعنوان یک کسبوکار
متاسفانه در یک کسب و کار موفق فقط سود و مزایا دیده می شود. اما باید جنبه های تاریک را هم در نظر گرفت. پس در اینجا همه جوانب بررسی می شود.
عدم موفقیت سایت
اگر شما سایت خود را به مرحله ای نرسانید که مورد توجه و بازدید کاربر قرار نگیرد، فروشی صورت نخواهد گرفت و درآمدی در کار نخواهد بود. این باعث می شود فروشندگان از شما ناراضی باشند و کسب و کار شما با شکست مواجه شود.
مسئولیت حقوقی
با اینکه گفته می شود موجودی یا ارسال به عهده فروشندگان است به هر حال مشتری از سایت شما اقدام به خرید کردند و از شما انتظار پیگیری مطالباتشان را دارند. این شامل شکایات عدم تعهد مشتری نیز می شود. اگر کالای مغایر با مندرجات در سایت ارسال شود و فروشنده پاسخگو نباشد در نهایت این صاحب مارکت پلیس است که باید رضایت کاربر را برای وفاداری جلب کند.
تیم پشتیبانی حرفه ای
نداشتن تیم پشتیبانی حرفه ای باعث عدم رضایت فروشندگان و مشتریان خواهد بود و در نهایت همه شکایات سمت صاحب مارکت پلیس و رسیدگی به آنها وظیفه آن مجموعه است. این پشتیبانی شامل پشتیبانی فنی سایت، UI و UX مناسب پنل فروشنده و مشتری و استراتژی تبلیغات صحیح است. همچنین تعیین قوانین و مقررات اصولی برای کمترین مشکل در روند کاری سایت به عهده صاحب مارکت پلیس است. بررسی بازخورد و نظرات فروشندگان و مشتریان و ترتیب اثر دادن به آنها جزء اساسی این کسب و کار موفق است.
مزایای مارکت پلیس برای فروشندگان و خریداران
آیا مارکت پلیس برای فروشندگان و خریداران نیز فایده دارد؟ خوب است بدانید که بسیاری از فروشندگان، تخصص و نیروی کار لازم برای راهاندازی یک فروشگاه آنلاین اختصاصی برای برند خود را ندارند؛ به همین دلیل، آنها با یک فروشگاه آنلاین بزرگتر مثل مارکت پلیس هماهنگ میشوند و با آن بازار برای فروش محصولات خود قرارداد میبندند. از طرفی، فروشندگان میتوانند اطلاعات کاملی از محدوده قیمتهای واقعی در بازار کسب کنند و محصولات خود را به بهترین قیمت بفروشند. مارکت پلیسها همچنین امکان فروش محصولات را به جامعه وسیعی از مشتریان (حتی مشتریان خارجی) فراهم میکنند.
خریداران نیز میتوانند از مزایای خرید از مارکت پلیس بهرهمند شوند. برای مثال، آنها میتوانند به محصولات متنوعی در یک بازار آنلاین دسترسی داشته باشند. همچنین طیف وسیعی از برندهای معروف در اختیار آنها قرار خواهد گرفت. یک مزیت مهم مارکت پلیس برای مشتریان، امکان مقایسه قیمتها و کیفیت محصولات است. بعضی از مارکت پلیسها با ایجاد بخش نظرات کاربران، امکان بررسی کیفیت محصولات را برای مشتریان فراهم میکنند.
معایب مارکت پلیس برای فروشندگان
با اینکه بستن قرارداد با یک مارکت پلیس برای فروشندگان مزایای زیادی دارد؛ اما نمیتوان از معایب آن چشمپوشی کرد. از جمله معایب مارکت پلیس برای فروشندگان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سود کمتر از فروش محصولات
- دریافت پول فروش محصولات با تاخیر زمانی
- دسترسی نداشتن به اطلاعات مشتریان
معایب مارکت پلیس برای خریداران
برخی از این معایب عبارتند از:
- عدم اطمینان از کیفیت و اصالت کالاها: متاسفانه برخی از فروشندگان در مارکت پلیس کالاهای تقلبی، آسیب دیده یا ناقص را به جای کالای اصلی و سالم عرضه میکنند. این باعث میشود که خریداران با خطر خرید کالای نامطلوب روبرو شوند و در صورت بروز مشکل، روند بازگشت یا تعویض کالا بسیار زمان بر و پیچیده شود.
- عدم حفاظت از حریم خصوصی و امنیت اطلاعات: برخی از پلتفرمهای مارکت پلیس دادههای شخصی و حساس خریداران را به صورت نامناسب جمع آوری، ذخیره، استفاده یا به اشتراکگذاری میکنند. این موضوع ممکن است منجر به سوء استفاده، سرقت هویت، تبلیغات ناخواسته یا حملات سایبری شود.
- عدم پشتیبانی مناسب و سرعت پاسخگویی: بسیاری از پلتفرمهای مارکت پلیس دارای سرویس پشتیبانی نامناسب، نامرتب یا غیرحرفهای هستند. به همین دلیل، خریداران ممکن است در صورت بروز هرگونه سوال، شکایت، انتقاد یا پیشنهاد با مشکلات زیاد و تاخیر طولانی روبرو شوند.
انواع بازار تجارت الکترونیک
در این بخش قصد داریم به بررسی انواع بازار تجارت الکترونیک یا همان مارکت پلیسها بپردازیم. مارکتپلیسها، بر اساس نوع ساختار و ارائه محصولات به انواع مختلف افقی، عمومی و جهانی تقسیم میشوند.
مارکت پلیس عمودی
مارکت پلیس عمودی، مدل سادهای از بازار تجارت الکترونیک است که در آن فقط نوع خاصی از محصول به فروش میرسد؛ برای مثال، یک مارکت پلیس عمودی فقط انواع مختلف گوشی موبایل را برای فروش ارائه میکند. با این حال، محصولات موجود در این مارکت پلیس، از فروشندگان و برندهای مختلف است. فروشگاه موتن رو یک مثال خوب از مارکت پلیس عمودی است که در آن فقط لوازم آرایشی و بهداشتی به فروش میرسد.
مارکت پلیس افقی
در مارکت پلیس افقی، برخلاف عمودی، میتوانید محصولات متنوعتری خریداری کنید؛ اما این محصولات در یک ویژگی خاص مشترک میشوند؛ برای مثال، یک مارکت پلیس افقی میتواند جایی برای فروش انواع لوازم جانبی خودرو (مثل باتری، چراغ خودرو، لوازم تعمیرات خودرو و …) باشد.
مارکت پلیس جهانی
مارکت پلیس جهانی، نمونه کاملتری از انواع مارکت پلیس است که در آن انواع متنوع محصولات از دستههای مختلف به فروش میرسد. در یک مارکت پلیس جهانی از لوازم خانگی گرفته تا لوازم آرایشی و بهداشتی، پزشکی، کالای چوب، دکوراسیون، پوشاک و غیره به فروش میرسد. شما میتوانید کالای مورد نیاز خود را از بین صدها برند مختلف خریداری کنید. از جمله این مارکت پلیسها میتوان به فروشگاه آنلاین آمازون، علی بابا و … اشاره کرد.
آشنایی با 3 مارکت پلیس معروف ایرانی و خارجی
اکنون که با مفهوم مارکت پلیس و انواع آن آشنا شدید، خوب است با سه مدل از معروفترین مارکت پلیسهای دنیا نیز آشنا شوید. از جمله این موارد، میتوان به آمازون، دیجی کالا و با سلام اشاره کرد.
آمازون (Amazon)
به جرات میتوان گفت، آمازون (AMAZON) یکی از معروفترین مارکتپلیسهای جهانی است. این بازار تجارت الکترونیک در حال حاضر بیش از 300 میلیون کاربر (فروشنده و مشتری) فعال دارد و از کاربران در بیش از 180 کشور دنیا پشتیبانی میکند. خوب است بدانید که این بازار اینترنتی جهانی از مشتریان ایرانی نیز پشتیبانی میکند. بنابراین شما میتوانید با خرید کالای مورد نیاز خود از این بازار، آن را درب منزل تحویل بگیرید. البته خرید از این فروشگاه نیازمند انتقال پول از طریق کارتهای بانکی بین المللی است.
دیجی کالا
مارکت پلیس دیجی کالا بیش از 15 سال سابقه فعالیت دارد و یکی از معروفترین بازارهای تجارت الکترونیک در ایران است. این فروشگاه، انواع مختلفی از محصولات را از برندهای متنوع برای فروش ارائه میکند. دیجی کالا در حال حاضر، سراسر شهرهای ایران را پوشش میدهد. براساس آخرین آمار، تنها در سال 98، بیش از 100 هزار کسبوکار و برند مختلف برای فروش محصولات خود در این مارکت پلیس، اقدام کردهاند.
با سلام
فروشگاه با سلام نیز یکی دیگر از مارکتپلیسهای پرطرفدار ایرانی است که بستر مناسب برای فروش انواع محصولات را فراهم میکند. در این فروشگاه میتوان انواع محصولات غذایی، صنایع دستی، آرایش و بهداشتی، عطاری، لوازم خانگی، پوشاک و فرهنگی را خریداری کنید. یکی از مزیتهای با سلام، امکان خریداری محصول با کمترین قیمت است. این فروشگاه با ارائه فروشندگان مختلف و قیمتهای متنوع، شما را در رسیدن به قیمت مناسب کمک میکند.
چالشهای مارکت پلیس؛ راه حل چیست؟
اگر به دنبال راهاندازی یک مارکت پلیس هستید، باید خود را برای درگیر شدن با چالشهای مختلف آماده کنید. برای مثال، حفظ خریداران و فروشندگان و تبدیل آنها به کاربران دائمی و پایدار مارکت پلیس، یکی از چالشهای شما است. بنابراین باید بتوانید از طریق تبلیغات هوشمندانه و فراهم کردن مزایای مختلف، آنها را برای شرکت در بازار تجارت الکترونیک خود ترغیب کنید.
از طرفی، باید برای ارتباط بهتر بین خریداران و فروشندگان نیز فکری بکنید. برای مثال، میتوانید ابزار جستجوی سایت را حرفهای راحت کرده و روی ارتباط ایمیلی مشتریان و فروشندگان برنامهریزی کنید.
یکی دیگر از چالشهای پیش روی شما، اعتماد خریداران به فروشندگان است. برای ایجاد اعتماد، روشهای مختلفی وجود دارد. یک روش سنتی، استفاده از بخش نظرات و نمرهدهی به فروشندگان است. البته میتوانید با فراهم کردن سامانه رتبه بندی فروشندگان و برندها، زمینه اعتماد مشتریان به فروشندگان برتر را فراهم کنید.
جمعبندی
در پایان خوب است به این نکته اشاره کنیم که راهاندازی هر کسبوکاری نیازمند آگاهی کامل از مزایا و معایب آن و نیز شرایط و مقررات راهاندازی آن است. بسیاری از افرادی که به ایجاد یک مارکت پلیس اقدام میکنند، پس از مدتی با مشکلات زیادی مواجه شده و خسته میشوند. امیدوارم این مقاله به اندازه کافی اطلاعات لازم درباره مارکت پلیسها و انواع آن را به شما ارائه کرده باشد. در صورتی که برای کسب درآمد از طریق راهاندازی یک مارکت پلیس، سؤال دارید، میتوانید آنها را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.